Deneme Süresi Nedir?
Türk İş Kanunu’nda deneme süresi, taraflara iş ilişkisini tanıma imkânı veren özel bir dönemdir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesine göre deneme süresi, iş sözleşmesinde açıkça belirtilmek şartıyla en fazla 2 ay olarak düzenlenebilir. Toplu iş sözleşmeleri ile bu süre 4 aya kadar uzatılabilir.
Deneme süresi için iş sözleşmesinden açıkça bu hususun düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca aynı işveren ile farklı zamanlarda yapılan birden fazla iş sözleşmesinde yer alan deneme süresi işçinin daha önce denenmiş olması nedeniyle geçerli değildir. Çünkü denenmiş bir işçinin yeniden denenmesini gerektirecek haklı bir sebep bulunmamaktadır.
Deneme Süresinde İşten Ayrılma Hakkı
Deneme süresi içinde hem işçi hem de işveren, iş sözleşmesini bildirim süresine uymadan ve ihbar tazminatı ödemeden feshedebilir.
– İşçi bu süre içinde dilediği an işten ayrılabilir.
– İşveren de aynı şekilde işçiyi deneme süresi içinde işten çıkarabilir.
Ancak, fesih halinde işçinin çalıştığı günlere ilişkin tüm ücret ve haklarının ödenmesi gerekir.
Deneme Süresi İçerisinde İşten Ayrılınca Tazminat Alınabilir Mi ?
Deneme süresinde iş akdinin sona ermesi halinde:
– Kıdem tazminatı hakkı doğmaz.
– İhbar tazminatı talep edilemez.
– İşçi sadece çalıştığı günlere ilişkin:
– Ücretini,
– Varsa fazla mesai alacaklarını,
– Ulusal bayram ve genel tatil ücretlerini alabilir.
Yargıtay’ın Görüşü
Yargıtay kararlarında da, deneme süresi içinde yapılan fesihlerde işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödenmeyeceği, ancak çalıştığı süre boyunca kazandığı tüm hakların ödenmesi gerektiği belirtilmektedir.
Sonuç
Deneme süresi, işçi ve işverenin birbirini tanıması için önemli bir imkândır. Ancak bu süreçte işçinin tüm sosyal hakları saklıdır. Dolayısıyla işveren, işçiyi deneme süresi içinde işten çıkarsa bile, işçinin çalıştığı günlere ait tüm ücretlerini ve yasal haklarını eksiksiz ödemek zorundadır.