En çok merak edilen konulardan birisi de boşanma davası açıldıktan sonra evde kimin oturacağıdır. Özellikle ekonomik gücü olmayan , çalışmayan kadınlar bakımından evin kime tahsis edileceği büyük önem taşımaktadır. Bu makalemizde de boşanma davası boyunca evde – müşterek konutta kimin oturacağı ele alınacaktır.
Hukuki Dayanak
Boşanma davaları, tarafların evlilik birliğini sona erdirirken malvarlığı, velayet, nafaka ve konut gibi birçok önemli konuda da karar verilmesini gerektirmektedir. Bu süreçte en sık karşılaşılan uyuşmazlıklardan biri, eşlerin evlilik boyunca birlikte yaşadıkları müşterek konutun hangi tarafa bırakılacağıdır. Konutun tahsisi, özellikle çocukların barınma hakkı ve tarafların sosyal-ekonomik durumları bakımından büyük önem arz etmektedir.
Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesi ile düzenlenen ‘aile konutu’ kavramı, eşlerin birlikte yaşadıkları konutu koruma altına almıştır. Bu düzenleme ile eşlerden biri diğerinin rızası olmaksızın aile konutu üzerinde tasarruf işlemi yapamamaktadır.
Yine Türk Medeni Kanununun TMK 169. maddesinde ;
” Boşanma veya ayrılık davası açılınca hakim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri resen alır. “
Hükmü yer almaktadır. Yine 6284 sayılı Ailenin Korunması Ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 5/1-b maddesinde ;
“ Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi. “ Hükmü yer almaktadır. Her iki kanun maddesinde de hakim müşterek konutun tahsisi-özgülenmesi konusunda karar alabilecektir.
Konut Tahsisinde Dikkate Alınan Hususlar
Hakim, müşterek konutun tahsisine karar verirken öncelikle çocukların üstün yararını göz önünde bulundurur. Bunun yanında şu hususlar da dikkate alınır:
- Konutun aile konutu olması,
- Çocukların velayetinin hangi eşe verildiği,
- Tarafların barınma ihtiyaçları ve sosyal durumları,
- Tarafların ekonomik gücü ve konutu kullanma zorunluluğu,
Örneğin, konut eşlerden birine ait olsa dahi diğer eş ve çocukların menfaati daha ağır basarsa, hakim konutu diğer tarafa tahsis edebilir.
Müşterek Konutun Tahsisi Ne Kadar Sürer ?
Müşterek konut kendisine tahsis edilen eş evde boşanma davası kesinleşinceye kadar oturabilecektir. Boşanma davası kesinleştikten sonra ise evin tahliyesi gerekmektedir. Zira boşanma davası kesinleşmesine rağmen kendisine özgülenen müşterek konutu tahliye etmeyen eş haksız işgalci konumunda olup zorla tahliye edilebilecek ve kesinleşmeden sonraki döneme ilişkin ecrimisil ödemesi gerekecektir.
Yargıtay Kararları Işığında Konut Tahsisi
Yargıtay kararlarında müşterek konutun tahsisi konusunda temel ilke, çocukların ve zayıf durumda olan eşin korunmasıdır. Konutun tahsisi konutunda anne ya da baba olmanın önemi yoktur. Çocukların velayeti anneye verilmişse, konutun genellikle anneye tahsis edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Ancak bazı kararlarında, ekonomik açıdan güçsüz olan eşin konuttan faydalanabilmesi için de konutun tahsisine hükmedilmiştir.
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
Müşterek konutun tahsisi konusunda uygulamada bazı sorunlar ortaya çıkabilmektedir:
– Konutun mülkiyetinin üçüncü kişiye ait olması,
– Konut üzerinde ipotek veya haciz bulunması,
– Konutun fiziki şartlarının tarafların barınmasına elverişli olmaması,
– Tarafların ekonomik gücünün konut tahsisini fiilen imkansız kılması.
Bu gibi durumlarda hakim, tarafların menfaatlerini dengeleyerek farklı çözümler üretebilir. Örneğin, taraflardan birine konut tahsis edilmezse, kira yardımı veya tazminat ödenmesine hükmedilebilir.
Sonuç
Boşanma davalarında müşterek konutun tahsisi, yalnızca tarafların barınma ihtiyacını değil, aynı zamanda çocukların üstün yararını da doğrudan ilgilendiren bir konudur. Hakim, her somut olayı ayrı ayrı değerlendirerek, adalet ve hakkaniyet ilkeleri doğrultusunda karar vermektedir. Bu nedenle boşanma davası sürecinde konutun tahsisi ile ilgili taleplerin uzman bir avukat aracılığıyla dile getirilmesi ve destekleyici delillerin sunulması, tarafların lehine olacaktır.